Co to jest kocimiętka – jak działa na koty?

Kocimiętka jest rośliną naturalnie występującą w Europie oraz Azji i Afryce Północnej. Do tej pory zdefiniowano ponad 250 gatunków kocimiętki. W Polsce najczęściej występującym gatunkiem jest kocimiętka naga (Nepeta pannonica) – dzikorosnąca, przede wszystkim na dobrze nasłonecznionych łąkach, polach uprawnych oraz na poboczach dróg i chodników. Kocimiętkę można również z powodzeniem uprawiać w przydomowych ogródkach oraz w donicach na balkonach, tarasach i parapetach. W uprawie stosuje się najczęściej kocimiętkę Faassena (Nepetę faasseni) lub tzw. kocimiętkę właściwą (Nepeta cataria), wykorzystywaną w ziołolecznictwie. 

Większość kocimiętek to niewielkie krzewy, najczęściej osiągające wysokość maksymalnie kilkudziesięciu centymetrów i tworzące gęste kępy. Kocimiętki rosnące w klimacie umiarkowanym mają pomarszczone, sercowate liście w szarozielonym kolorze. W okresie kwitnienia (od maja do września) pokrywają się drobnymi kwiatkami zebranymi w nibykłosy w kolorze jasnofioletowym (kocimiętka właściwa) lub różowym, niebieskim, białym i purpurowym (inne odmiany). Zarówno kocimiętki dzikorosnące, jak i te uprawiane przez człowieka są roślinami dość wytrzymałymi, odpornymi na suszę i mróz. 

Kocimiętka to roślina, na którą większość kotów reaguje bardzo gwałtownie, najczęściej intensywnym pobudzeniem i podnieceniem. Właściciele kotów, opisując zachowania swoich domowych pupili po kontakcie z kocimiętką, wymieniają: tarzanie się w kocimiętce oraz łapczywe lizanie i podgryzanie rośliny, czemu zazwyczaj towarzyszy głośne mruczenie i miauczenie. Z kolei w sytuacjach stresowych dla zwierzaka – zapach kocimiętki często działa na koty uspokajająco, ułatwiając wyciszenie i skuteczne odcięcie się od negatywnych bodźców. 

Właściwości kocimiętki – dlaczego działa na koty?

Odpowiedzią na to pytanie jest nepetalakton, związek organiczny znajdujący się w roślinie, który zapachem przypomina koci feromon. Naukowcy szacują, że układ nerwowy nawet 70% kotów reaguje na nepetalakton, zapewniając równocześnie, że jest to związek całkowicie bezpieczny dla zwierząt i nieuzależniający! Intensywna reakcja kota na kocimiętkę utrzymuje się zazwyczaj przez kilka minut, po czym kot przyzwyczaja się do zapachu. Ta „odporność” jest jednak czasowa i większość zwierzaków czuje ponowne pobudzenie po około 60-80 minutach od pierwszego kontaktu z zapachem kocimiętki. 

Kocimiętka – zastosowanie w wychowaniu kota

Właściciele kotów mogą wykorzystać kocimiętkę w postaci suszu lub specjalistycznych preparatów w sprayu do efektywniejszego wychowywania swoich pupili, w tym do oduczania ich niechcianych zachowań. Kocimiętka w wybranej postaci może przydać się np. do zachęcenia kota do używania drapaków (zamiast drapania obić fotela, stołu czy kanapy) czy wskazania zwierzęciu jego miejsca odpoczynku (kocimiętką można spryskać miejsce, w którym stoi legowisko lub samo legowisko). 

Użycie kocimiętki to również doskonały sposób na zachęcenie kota do używania nowych zabawek i gadżetów oraz różnych elementów kociego wyposażenia, gdy np. zachodzi konieczność wymiany legowiska na nowe, użycia transportera czy nowej, bardziej zabudowanej kuwety. 

Kocimiętka a koty i ich aktywność

Zarówno suszona kocimiętka, jak i kocimiętka w sprayu może być również stosowana do mobilizowania kotów do utrzymania odpowiedniego poziomu aktywności. To szczególnie ważne w przypadku kotów sterylizowanych, o nieco wolniejszym metabolizmie i w większym stopniu zagrożonych nadwagą lub otyłością. Regularnie stosowana kocimiętka będzie w tym przypadku doskonałym… narzędziem do ćwiczeń. 

Zabawki z kocimiętką dla kota

Suszoną kocimiętkę i ekstrakt z kocimiętki oraz właściwości rośliny i sposób, w jaki oddziałuje na koty wykorzystują producenci zabawek dla czworonogów. Różnego rodzaju gadżety zabawowe, nasączone lub wypełnione kocimiętką, są zdecydowanie atrakcyjniejsze dla kotów i mają większe szanse (w porównaniu do innych przedmiotów) na zostanie ulubioną zabawką zwierzaka.

Kocimiętkę dla kota kupisz w większości sklepów zoologicznych oraz sklepów z żywnością dla zwierząt. Kocimiętka dostępna jest w różnych postaciach, m.in. kocimiętki suszonej i kocimiętki w sprayu. Opcją godną rozważenia dla właścicieli kotów jest własna uprawa kocimiętki. Roślina jest bezproblemowa w uprawie i tania. Nasiona można kupić w większości sklepów ogrodniczych, a następnie wysiać bezpośrednio do gruntu lub do doniczek (najlepiej wczesną wiosną, w dobrze nasłonecznionym miejscu). Kocimiętkę można również z powodzeniem uprawiać w domu, np. na parapetach południowych okien.

Kocimiętka nie jest zarezerwowana tylko dla kotów! W ziołolecznictwie stosuje się przede wszystkim suszone liście kocimiętki właściwej. Napar z kocimiętki ma działanie przeciwzapalne, rozkurczowe, moczopędne i napotne. Może być stosowany wspomagająco w zwalczaniu rozmaitych dolegliwości, m.in. przeziębień, bólów głowy, problemów z bezsennością, a także chorób nerek czy wątroby. Napar z kocimiętki może być również używany zewnętrznie, np. jako płukanka podrażnionej skóry głowy. Ponadto smakosze ziołowych naparów z pewnością docenią herbatę na bazie suszonej kocimiętki, a miłośnicy świeżych sałatek i domowych surówek mogą urozmaicić ich skład dodając młode liście tej rośliny. 

Kocimiętka uprawiana w przydomowym ogródku lub balkonowych donicach będzie wabiła miododajne pszczoły oraz skutecznie odstraszała muchy i komary. 

Kocimiętka jest rośliną, która bardzo dobrze rośnie w klimacie umiarkowanym, zarówno dziko (np. kocimiętka naga), jak i w uprawach (kocimiętka właściwa, kocimiętka Faassena). Polska nazwa rośliny wprost nawiązuje do kotów, które na jej zapach reagują w większości ogromnym pobudzeniem. Wszystko to za sprawą nepetalktonu, czyli związku organicznego przypominającego zapachem kocie feromony. 

Kocimiętka może być używana jako narzędzie pomocnicze w wychowaniu kociąt oraz podtrzymaniu aktywności starszych kotów lub kotów po sterylizacji. Kocimiętkę dla kota kupisz w postaci suszu lub sprayu w większości sklepów zoologicznych. Możesz również z powodzeniem uprawiać roślinę we własnym ogrodzie lub w doniczkach.