Dlaczego ważne jest wczesne socjalizowanie szczeniaka i jak to zrobić?

Zacznijmy od wyjaśnienia, czym właściwie jest wspomniana już socjalizacja i habituacja.

Socjalizacja następuje wewnątrzgatunkowo i międzygatunkowo. Jest to proces, w którym szczeniak uczy się kompetencji społecznych, komunikacji z innymi psami oraz poznaje gatunek ludzki. Głównym celem tego procesu jest przygotowanie psa do życia w ludzkim i psim świecie, poprzez zapewnienie mu niezbędnych umiejętności społecznych i emocjonalnych. 

Habituacja natomiast, jest to przyzwyczajanie psiaka do bodźców nieożywionych, takich jak ruch miejski czy różnego rodzaju dźwięki. 

O wczesnej socjalizacji szczeniąt mówimy w odniesieniu do okresu pomiędzy 3 a 12 tygodniem życia zwierzaka (12 tydzień życia, jest przyjęty umownie i może delikatnie się skrócić lub też wydłużyć). To czas, w którym najbardziej intensywnie rozwijają się połączenia nerwowe w mózgu. To czas który, jeśli przegapimy, może być bardzo ciężko nadrobić. Szczenięta są najbardziej podatne na nowe doświadczenia i naukę, co pozwala położyć solidne podwaliny dla prawidłowego rozwoju psychicznego i fizycznego poprzez wykształcenie pozytywnych skojarzeń z różnymi bodźcami – zarówno ożywionymi, jak i nieożywionymi. Prawidłowo zaplanowana i przeprowadzona wczesna socjalizacja szczeniaka zmniejsza ryzyko rozwinięcia się lęków społecznych, fobii dźwiękowych i agresji (której najczęstszą przyczyną jest lęk) w późniejszym życiu czworonoga. 

Odpowiednia i efektywna socjalizacja szczeniaka to proces, który wymaga czasu, ogromu cierpliwości i konsekwencji. Ale jest to praca, która zdecydowanie zaprocentuje w przyszłości. Socjalizacja polega na stopniowym wprowadzaniu młodego psa do różnych sytuacji oraz konfrontowania go z różnymi ludźmi, zwierzętami i miejscami. Bardzo ważnym jest, aby przy tym wszystkim stworzyć szczeniakowi bezpieczną przestrzeń do nauki reagowania na nowe i potencjalnie stresujące warunki, oraz wspierać czworonoga w budowaniu pewności siebie, która jest niezbędna do zachowania spokoju i równowagi w rozmaitych sytuacjach w przyszłości. 

Jakie są najważniejsze elementy socjalizacji szczeniaka?

Przede wszystkim zastanówmy się, jaki tryb życia prowadzimy i z jakimi sytuacjami i miejscami będzie miał styczność w przyszłości nasz psiak.
W jakich miejscach i sytuacjach będziemy chcieli, aby nam towarzyszył. 

Być może razem z psem będziecie często jeździć autem lub poruszać się komunikacją miejską?
Jeśli tak- stopniowo i możliwie bezstresowo zacznijmy do tego przyzwyczajać naszego psiaka.

Być może często bywamy w knajpach i będziemy chcieli zabierać tam ze sobą psa? Zatem zacznijmy już w wieku szczenięcym i uczmy malucha spokojnego zachowania w miejscach publicznych.

Kontakt z różnymi ludźmi

Ponad to, szczeniak powinien spotykać się z różnie wyglądającymi ludźmi – mężczyznami, kobietami, dziećmi i osobami starszymi. Warto, aby maluch doświadczał kontaktu z ludźmi o różnym wyglądzie, ubraniach i sposobie poruszania się (pan w kapeluszu, biegacz, pani z wózkiem itd.). Takie podejście do socjalizacji zapewnia pieskowi szeroki wachlarz doświadczeń, które pomogą mu zrozumieć, że różnie wyglądający ludzie nie stanowią dla niego zagrożenia.

Spotkania z innymi psami

Socjalizacja psa z innymi psami jest niezwykle ważna w kontekście nauki prawidłowych zachowań społecznych. Absolutnie nie powinniśmy dopuszczać do przypadkowych spotkań z obcymi psami. Spotkania powinny być dobrze zaplanowane i powinny odbywać się w kontrolowanych warunkach i środowisku, wyłącznie z psami, które są zdrowe, które są zrównoważone, posiadają odpowiednie kompetencje społeczne i potrafią w odpowiedni sposób wyznaczyć szczeniakowi granice.

Spotkania z innymi zwierzętami

Jeśli w domu są inne zwierzęta, jak koty, warto rozpocząć socjalizację szczeniaka z nimi jak najwcześniej. Wczesna interakcja psa z kotem, w kontrolowanym przez nas środowisku, może pomóc w wykształceniu pozytywnych relacji między nimi. Ważne, aby te spotkania były uważnie monitorowane i przebiegały w spokojnej atmosferze.

Przyzwyczajanie do różnych miejsc

Szczeniak powinien być zabierany do różnych miejsc, takich jak parki, deptaki, osiedlowe chodniki, parkingi i pobocza dróg z ruchem samochodowym. Ważnym jest również zapoznanie malucha z hulajnogami i rowerami, których przecież jest w mieście dużo. Socjalizacja w kontekście konfrontowania czworonoga z miejscami o różnym natężeniu ruchu i hałasu to powinna być nauka reagowania na otoczenie w sposób spokojny i kontrolowany. Przyzwyczajanie psa do różnych dźwięków, zapachów i widoków pomoże mu w przyszłości lepiej radzić sobie z nowymi sytuacjami i uniknąć np. fobii dźwiękowych. Natomiast ogromnie ważnym jest, aby proces ten odbywał się stopniowo i w takim tempie, jakiego nasz szczeniak potrzebuje. Chcąc zapoznać szczenię ze zbyt wieloma bodźcami w zbyt krótkim czasie, możemy doprowadzić do przebodźcowania i tym samym osiągnąć efekt odwrotny do zamierzonego.

Nauka radzenia sobie z różnymi bodźcami

Pamiętaj, że socjalizację szczeniąt należy zacząć odpowiednio wcześnie i prowadzić nieprzerwanie, lecz w odpowiednim dla malucha tempie. Zapewnienie szczeniakowi pozytywnych doświadczeń i skojarzeń, pomoże mu wyrosnąć na zrównoważonego, dobrze skomunikowanego i przystosowanego do życia wśród ludzi i innych zwierząt psa.

Socjalizacja dorosłego psa, szczególnie psa po ciężkich przejściach, czy psiaka ze schroniska, może wymagać więcej czasu i cierpliwości, natomiast zdecydowanie, w wielu przypadkach jest to możliwe do wykonania. Socjalizacja dorosłego psa ze schroniska powinna odbywać się stopniowo, z dużą ilością pozytywnych wzmocnień. Kluczem jest budowanie zaufania do opiekuna i pewności siebie czworonoga, poprzez powolne wprowadzanie go w nowe sytuacje i zapewnienie mu wsparcia emocjonalnego na każdym etapie tego procesu.

Wczesna socjalizacja szczeniaka zapewnia mu narzędzia do radzenia sobie w różnych sytuacjach, zmniejszając ryzyko lęków i agresji. Kluczem do sukcesu jest cierpliwe i stopniowe wprowadzanie psa w nowe sytuacje, dbając równocześnie o zapewnienie czworonogowi życzliwego wsparcia i pozytywnych doświadczeń.