W dzisiejszych czasach nadwaga to nie błaha dolegliwość, ale jedna z bardzo poważnych chorób cywilizacyjnych. Dotyczy nie tylko ludzi, również zwierzęta mają problemy ze wahaniami wagi (stają się otyłe.) Według dostępnych badań z problemem zbędnych kilogramów boryka się co piąty pies w Polsce, a występowanie psiej otyłości w ostatnich latach regularnie wzrasta.
Pełnowartościowe karmy dla czworonogów są dostępne w niemal każdym sklepie zoologicznym, jednak wiele psów nie ma codziennie możliwości do dostatecznej aktywności fizycznej, dzięki której mogłyby przyjęte z pożywieniem kalorie zamienić w energię.
Niestety przyrost wagi szybko odbija się na zdrowiu zwierząt. Często prowadzi do uszkodzeń serca i układu krążenia, obciąża stawy, a także prowadzi do zaburzeń hormonalnych i w rezultacie cukrzycy. Aby odchudzić pupila w bezpieczny sposób, warto przyjrzeć się kilku ważnym zagadnieniom.
Nadwaga czy otyłość?
Poprawna definicja idealnej budowy ciała u psa jest znacznie trudniejsza niż u człowieka, ponieważ każda rasa ma swój indywidualny wzorzec oraz różną użytkowość. Wyróżniamy linie użytkowe i wystawowe, psy pracujące, sportowe, gończe i do towarzystwa. Każdy z tych czynników ma wpływ na ocenę optymalnej wagi. Najprościej sięgnąć po opis rasy, który uwzględnia dopuszczalne masy ciała.
Gdy zostanie przekroczona górna norma, wówczas mówi się o nadwadze, a w przypadku znacznych różnic – o otyłości. Pomijając nadwagę spowodowaną chorobami, przyczyna nadmiernego ciężaru ciała jest tylko jedna: człowiek i jego błędy w żywieniu zwierzaka. Stąd bezpośrednią przyczyną otyłości u psów jest nieprawidłowy bilans energetyczny. Pies przybiera na masie, jeśli wraz z pożywieniem otrzymuje więcej kalorii niż jest w stanie spalić. W zależności od tego, o ile przekracza swoją masę optymalną, określa się stopień nadwagi:
- nadwaga prosta – gdy masa psa przekracza optymalną o mniej niż 10%,
- nadwaga – gdy masa psa przekracza masę optymalną o od 10% do 20%,
- otyłość – gdy masa psa przekracza jego masę optymalną o 20% lub więcej.
Dlaczego psy mogą być otyłe?
Przyczyny psiej nadwagi często są analogiczne do zaburzeń pokarmowych u ludzi. Mają charakter cywilizacyjny i możemy do nich zaliczyć kilka ważnych elementów. Pierwszy z nich to siedzący tryb życia, powiązany z podobnym trybem życia właścicieli lub ich nieobecnością przez większą część dnia. Jak sama nazwa wskazuje, wysiłek fizyczny zostaje zepchnięty na margines planu dnia. Kolejny czynnik sprzyjający nadmiernym kilogramom – przekraczanie zalecanej dziennej dawki pokarmu. Ostatnia z przyczyn to zmiany we florze jelitowej psów, często spowodowane chorobami układu pokarmowego.
Jak ocenić nadwagę u psa?
Skutecznym i wypróbowanym sposobem na potwierdzenie nadwagi u psa jest prosty test na widoczność żeber. Jeśli żebra nie są pod skórą widoczne, ale bez problemu można je wyczuć palcami, waga psa mieści się w granicach normy. Natomiast gdy żebra schowały się pod warstwą tłuszczu i nie można namacalnie stwierdzić, gdzie są, pies ma nadwagę. W przypadku widoczności żeber na pierwszy rzut oka – nawet bez dotykania – należy przypuszczać, że zwierzak cierpi na niedowagę.
Jednym ze sposobów pozwalających ocenić sylwetkę wszystkich psów na świecie jest oficjalna, 5- lub 9-punktowa skala kondycji zwierząt, tzw. Body Condition Score. Najniższa ze wspomnianych wartości zawsze świadczy o skrajnym wychudzeniu, a najwyższa o otyłości. Wszelkie odchylenia wymagają szybkiej reakcji właściciela w celu poprawy stanu zdrowia pupila.
Zasady skutecznego odchudzania psa
Jak w każdym procesie powrotu do zdrowia, tak i przy odchudzaniu psa nie wystarczą dobre chęci, by osiągnąć zamierzony cel. Warto ustalić kilka ważnych zasad i konsekwentnie ich przestrzegać. W innym przypadku działania będą miały charakter pozorny, a waga psa może przyrastać. Aby terapia odchudzająca przebiegała komfortowa zarówno dla psa, jak i dla jego właściciela, ważne jest przede wszystkim zapobieganie uczuciu głodu i zapewnienie uczucia sytości.
Wskazanie dopuszczalnej liczby spożywanych kalorii
Prawidłowe postępowanie należy rozpocząć od obliczenia obecnego dziennego spożycia kalorii. Polega to w głównej mierze na identyfikacji wszystkich źródeł pożywienia w diecie zwierzęcia. Jeżeli uda się określić tę wartość, można rozpocząć program odchudzania polegający na podawaniu psu zmniejszonej o około 15% dawki energetycznej, jaką spożywa aktualnie. W tym przypadku konieczne będzie monitorowanie masy ciała zwierzęcia i odpowiednie skorygowanie wielkości dziennej dawki pokarmu.
Odchudzanie to proces rozłożony w czasie i właściciel musi o tym pamiętać. Rzetelne przestrzeganie podawania w pożywieniu odpowiednich dawek energii jest fundamentem profilaktyki otyłości.
Dieta odchudzająca i rodzaje karmy
Rodzaj pożywienia ma ogromny wpływ na potencjalne zagrożenie otyłością. Należy dokładnie określić, jaki sposób żywienia jest najkorzystniejszy dla czworonoga. Właściciel psa może zdecydować się na przygotowywanie dietetycznych posiłków samemu w domu lub skorzystać ze specjalnych gotowych karm light.
W przypadku stosowania pokarmu przygotowywanego w domu należy ściśle przestrzegać receptury – zarówno w kwestii użytych składników, jak i ilości zjadanego przez psa pokarmu. Zwierzętom otyłym należy serwować specjalny pokarm o ograniczonej energetyczności i bezwzględnie zmniejszyć lub wyeliminować z diety niektóre węglowodany. Można podawać chude mięso, ryby, chudy nabiał. Jako produkty o działaniu wypełniającym poleca się otręby i warzywa o niskiej energetyczności, rozdrobnione i zmieszane z innymi składnikami pokarmu.
Gotowe karmy odchudzające są wzbogacane w niezbędne składniki odżywcze w porównaniu z liczbą kalorii. Butchers light to także doskonałe rozwiązanie podczas zbilansowanej diety. Dlatego chociaż karma zawiera zmniejszoną liczbę kalorii, zawartość białka, witamin i składników mineralnych nie jest ograniczona.
Karmy odchudzające można podzielić na te o obniżonej zawartości tłuszczu oraz o zwiększonej zawartości włókna pokarmowego. Gotowe karmy dla psów z nadwagą i otyłością wzbogacane są również w substancje dodatkowe. Należą do nich: L-karnityna, która w organizmie związana jest z metabolizmem tłuszczów oraz wspiera rozwój mięśni, antyoksydanty ograniczające mikrouszkodzenia na poziomie komórkowym czy chondroprotektory – wspomagają funkcjonowanie obciążonej chrząstki stawowej.
W przypadku stosowania karmy gotowej istnieje złota zasada – warto przestrzegać zalecanej ilości, a także odsypać pewną ilość porcji karmy i przeznaczyć ją na nagrody.
Aktywność fizyczna
Sama dieta odchudzająca nie wystarczy, by pozbyć się nadwagi u psa. Bez względu na to, jaki rodzaj pożywienia wybierze właściciel dla swojego pupila, ważna jest także odpowiednia dawka aktywności fizycznej. Najskuteczniejszy program redukcji wagi obejmuje zarówno ograniczenie liczby spożywanych kalorii, jak i zalecenia dotyczące wysiłku.
Większość otyłych psów niechętnie podejmuje aktywność, potrzebuje odpowiedniej motywacji. Każdy rodzaj ruchu wzmacnia więź między człowiekiem a zwierzęciem. Ćwiczenia, które korzystnie wpływają na proces odchudzania, to wolne spacery, łapanie piłki, pływanie, a także socjalizacja w parku dla psów. Warto pamiętać, że u czworonogów cierpiących na otyłość bardzo ważne jest stopniowe wprowadzenie ćwiczeń fizycznych i przemyślane zwiększanie ich trwania oraz intensywności.
Zmiana przyzwyczajeń żywieniowych właściciela
Badacze problemu nadwagi u psów nie bez przyczyny stwierdzili, że największym czynnikiem ryzyka jest sam właściciel psa. Dla wielu czworonogów podawanie pokarmu stanowi element budowania więzi między człowiekiem a zwierzęciem. Poza szybkim pozbyciem się nadmiernych kilogramów zadaniem równie ważnym staje się utrzymanie prawidłowej kondycji i masy ciała przez resztę życia psa. Należy nadal przestrzegać diety i dawkowania karmy oraz zapewniać psu odpowiednią ilość ruchu, aby uniknąć zgubnego efektu jo-jo.
Warto zapamiętać
Z nadwagą u psa jest podobnie jak z przewlekłą chorobą. Każdego otyłego pacjenta należy traktować indywidualnie. Obmyślając strategię odchudzania psa, trzeba wziąć pod uwagę zarówno rodzaj karmy, jak i odpowiednią dawkę aktywności fizycznej. Po ustaleniu stopnia nadwagi i docelowej masy ciała należy wprowadzić zmiany w diecie psa tak, aby zwierzę traciło tygodniowo około 1-2% masy ciała.
Ważne, aby ubywała głównie masa tłuszczowa ciała, a mięśnie i narządy wewnętrzne były chronione. Decydującym czynnikiem, prowadzącym do sukcesu w odchudzaniu, są zmiany nawyków żywieniowych właściciela. Jeżeli konsekwentnie przestrzega zasad, kładzie na szalę zdrowie Twojego ulubieńca. Odchudzając go, przedłuża mu życie.
