Dlaczego kot jest agresywny – jak objawia się agresja u kota?

Kocią agresję dzieli się na aktywną i bierną. W aktywnej dochodzi do ataku na inne zwierzę lub człowieka, a jej przejawy są dość oczywiste i łatwe do zaobserwowania – kot gryzie, drapie, szarpie lub bije swoją ofiarę. Bierna agresja, nazywana również pasywną, jest podobna do psychicznego znęcania się nad ofiarą, której w przypadku kota najczęściej jest inny domowy pupil, pies lub kot.

Objawy aktywnej agresji i symptomy poprzedzające bezpośredni atak:

• szarpanie i gryzienie, bicie łapami – agresywny kot może łapać i szarpać swojego opiekuna lub inne zwierzęta. Może także gryźć ręce, nogi lub inne części ciała.
• nagły atak – kot może wykazywać tendencję do atakowania bez żadnego wyraźnego powodu. Może to obejmować nagłe skoki, kłucie pazurami lub gryzienie.
• zachowania odstraszające – kot może chować się, a następnie symulować napad lub stawać w pozycji, w której wydaje się być większy (bokiem do ofiary z mocno wygiętym grzbietem), zachowaniom tym może towarzyszyć groźne syczenie
• chorągiewka ogona – kot może machać ogonem, sygnalizując w ten sposób otoczeniu jego stan napięcia i gotowość do działania.

Agresja pasywna najczęściej dotyczy drugiego zwierzęcia w domu i może pozostawać przez dłuższy czas niezauważona przez opiekunów. Agresywny kot może między innymi intensywnie wpatrywać się w ofiarę, śledzić jej każdy krok, zagradzać własnym ciałem dostęp do miski lub wybranych stref w domu itp. Ten rodzaj agresji może mieć poważne i długofalowe konsekwencje dla samopoczucia i zdrowia ofiary kota!

Kocia agresja może mieć różne formy i być związana z konkretnymi sytuacjami. Najczęściej mamy do czynienia z agresją terytorialną i obronną oraz samczą i agresją z przeniesienia.

• Agresja terytorialna u kota – związana z instynktem terytorialnym i dążeniem do zachowania danego terytorium dla siebie. Agresja terytorialna u kota pojawia się najczęściej, gdy w domu pojawia się nowy członek rodziny, zwierzę lub dziecko.
• Agresja obronna u kota – związana ze strachem i chęcią obronienia się przed potencjalnym zagrożeniem. Kot może reagować agresją np. na nagłe i głośne dźwięki, odwiedziny nieznanych mu osób czy zabiegi pielęgnacyjne z użyciem np. obcinacza do pazurów.
• Agresja przeniesiona u kota – to sytuacja, w której kot, który „pokłócił się” z innym kotem, atakuje inne zwierzaki, dziecko lub człowieka.

Szukając odpowiedzi na pytanie: dlaczego mój kot jest agresywny? – należy przede wszystkim sprawdzić stan zdrowia zwierzaka oraz przeanalizować okres socjalizacji oraz czynniki genetyczne i osobnicze. Nagła agresja u kota najczęściej jest efektem toczącej organizm kota choroby i związanego z nią bólu. Niespodziewane zachowania agresywne mogą również pojawić się w reakcji na jakieś gwałtowne zmiany w otoczeniu kota.

Najczęstsze przyczyny zachowań agresywnych u kotów:

• nieefektywna socjalizacja – w ciągu pierwszych 2-3 miesięcy życia zwierzaka kształtuje się jego układ nerwowy i to w tym okresie kot uczy się reagowania na rozmaite bodźce, w tym towarzystwo innych zwierząt i ludzi; u kotów, które w tym okresie nie miały kontaktu z człowiekiem i innymi zwierzętami ryzyko wystąpienia zachowań agresywnych jest wyższe
• czynniki genetyczne – kocięta, których matka prezentuje zachowania agresywne mogą dziedziczyć tę cechę charakteru po rodzicielce; czynnik genetyczny jest w tym przypadku dodatkowo wzmacniany poprzez ekspozycję kocich maluchów na agresywne zachowania matki – kocięta uczą się określonego sposobu reagowania np. na chcącego pogłaskać ich mamę człowieka
• czynniki osobnicze – zachowania agresywne częściej odnotowuje się u niekastrowanych kocurów, kotek w rui oraz samic, które niedawno urodziły kocięta;
• zaawansowany wiek kota – starsze koty, z powodu rozmaitych schorzeń oraz osłabionego działania słuchu i wzroku mogą reagować agresją na zaskakujące je sytuacje i sygnalizować w ten sposób, że nie chcą być zaczepiane
• lęki i stres – to uczucia, które mogą prowadzić do zachowań agresywnych u zwierząt; przyczyną stresu może być m.in. wizyta u weterynarza czy istotna zmiana w otoczeniu zwierzaka (np. przeprowadzka) lub pojawienie się nowego członka rodziny (dziecka lub kolejnego pupila – wówczas mamy do czynienia z tzw. agresją terytorialną)
• ból lub dyskomfort spowodowany chorobą bądź urazem – zachowania agresywne mają ograniczyć działanie człowieka lub innego zwierzaka względem kota w celu ochrony przed pogłębianiem się cierpienia; przykładem może być agresywny kot po kastracji.

Zrozumienie przyczyn agresji u kota jest kluczowe do wdrożenia odpowiednich środków zaradczych.

Przede wszystkim należy przeprowadzić szczegółową obserwację zwierzaka, w ramach której najprawdopodobniej uda Ci się zdiagnozować przyczyny agresywnych zachowań. Jeśli kot zrobił się agresywny nagle – konieczna będzie wizyta u lekarza weterynarii, który wykluczy ewentualne problemy zdrowotne u zwierzaka. W pozostałych przypadkach warto skorzystać z pomocy behawiorysty, który wesprze Cię w ułożeniu odpowiedniej strategii radzenia sobie z zachowaniami agresywnymi i minimalizowania częstotliwości i intensywności występowania ataków.

Agresja u kotów to poważny problem, który wymaga zrozumienia jego przyczyn oraz wdrożenia odpowiednich strategii zarządzania agresywnymi zachowaniami zwierzaka. Z cierpliwością, właściwym podejściem i odpowiednio przeprowadzanymi interwencjami w kluczowych momentach można pomóc kotu przezwyciężyć agresywne zachowanie i poprawić jakość wspólnego życia.