Wybór odpowiedniego podłoża do kuwety, czyli żwirku dla kota, jest ważny nie tylko z uwagi na fakt, że koty niewychodzące muszą mieć swoją prywatną toaletę, bo w przeciwnym wypadku będą się załatwiały gdzie popadnie, ale także dlatego, że dobrze dobrany żwirek pochłania wszelkie zapachy. O tym, że kocie odchody wydzielają intensywny i przykry dla otoczenia zapach nie trzeba chyba nikogo przekonywać. A już na pewno nie tych kociarzy, którym książę pan kot choć raz nasikał do butów…
Bywa, że nieprzyjemny zapach unosi się nawet wtedy, kiedy zafundujemy kotu specjalną zabudowaną kuwetę z drzwiczkami. Wtedy ratunkiem jest neutralizator zapachu w postaci sprayu lub proszku, które dozuje się bezpośrednio do kuwety – pod żwirek. Nie tylko skutecznie neutralizuje zapach amoniaku, ale też zwiększa wydajność żwirku, zwalczają bakterie i grzyby.
Ze żwirkiem jest tak samo jak z karmą: trzeba trafić w koci gust. Może się zdarzyć, że żwirek najwygodniejszy w użytkowaniu z punktu widzenia czyściciela kuwety wcale nie zyska aprobaty jej użytkownika. Co mamy do wyboru?
Żwirek silikonowy (silikatowy)
Żwirek potocznie zwany silikonowym to granulki wykonane z żelu krzemionkowego, czyli tzw. silikatu. Żel krzemionkowy, tani w produkcji i obojętny chemicznie, otrzymuje się z krzemianu sodu. To materiał, który doskonale chłonie wilgoć i przykre zapachy (także z powietrza), dlatego wykorzystywany jest do produkcji pochłaniaczy zapachów, z których korzystamy np. w łazienkach oraz kociego żwirku. Przezroczyste granulki silikatu wchłaniają koci mocz, dlatego kuweta nie wymaga czyszczenia po każdym wizycie kota, ale konieczne jest, oczywiście, wybieranie nieczystości.
Żwirek silikatowy jest bardzo lekki, przez co może być łatwo przenoszony na kocich łapkach poza kuwetę. Ale i w tym przypadku łatwo znaleźć rozwiązanie. Wystarczy kupić specjalną wycieraczkę, którą układa się przed kuwetą. Najprostsza wycieraczka to po prostu mata z tworzywa sztucznego, na której kot otrzepuje łapy, ale można kupić i taką w postaci korytka z rusztem – resztki żwirku z kocich łap trafiają do pojemnika i można je z powrotem wsypać do kuwety.
Należy liczyć się z tym, że na pewnym etapie użytkowania żwirek silikonowy zżółknie i może być nieprzyjemny dla oka, dlatego lepiej nie użytkować go w kuwetach otwartych. Żwirek taki należy wymienić w całości po około 2-3 tygodniach użytkowania. Silikatów nie należy spłukiwać w toalecie!
Żwirek bentonitowy
Żwirek bentonitowy naprawdę przypomina żwir. Bentonit to osadowa skała ilasta składająca się głównie z montmorylonitu o dużych możliwościach absorbcyjnych. Żwirek bentonitowy dobrze się zbryla, pochłaniając koci mocz, dzięki czemu łatwo sprząta się kuwetę. Trzeba jednak pamiętać o codziennym wyjmowaniu bryłek, bo im dłużej leżakują w kuwecie, tym większe ryzyko, że stworzą na dnie kuwety strukturę przypominającą zaprawę cementową i wtedy naprawdę trudno ją odkuć od powierzchni. Należy też uważać, aby żwirek bentonitowy nie rozsypał się na podłodze i nie wszedł w kontakt z wodą, gdyż taka „cementowa powłoka” jest równie trudna do usunięcia.
Wydajność żwirków bentonitowych jest różna w zależności od rodzaju bentonitu użytego do ich produkcji oraz od wielkości samych granulek które mogą być bardzo grube albo przypominać drobniutki piasek. Im drobniejszy żwirek, tym lepiej się zbryla, ale też łatwiej roznosi się po domu na kocich łapach.
Żwirek bentonitowy może być bezwonny albo nasączony dowolnym aromatem – lawendowym czy sosnowym. Jego wydajność jest różna, w zależności od tego jak grubą warstwą sypiemy go do kuwety. Bentonitu pod żadnym pozorem nie można wyrzucać do toalety, gdyż w kontakcie z dużą ilością wody może skutecznie zapchać rury kanalizacyjne. Nie zawsze też da się go wyrzucać bezpośrednio do łazienkowego kosza na śmieci, ponieważ bryłki wydzielają przykry zapach. Lepiej wrzucać je do jednorazowych woreczków i szczelnie zawiązywać.
Żwirek zeolitowy
Nazwa zeolit odnosi się do całej grupy minerałów zaliczanych do krzemianów. Żwirek zeolitowy doskonale pochłania mocz, neutralizując zapachy i zapobiegając rozwojowi bakterii. Nie zbryla się, dlatego raz na jakiś czas wymienia się go w całości. Zeolitowe żwirki dla kota mogą występować w różnej granulacji i z dodatkiem substancji zapachowych.
Żwirek drewniany
Żwirek drewniany należy do produktów ekologicznych. Do produkcji granulatu używa się trocin sosnowych albo świerkowych, dlatego drewniany żwirek ma bardzo ładny żywiczny zapach. Niestety, nie wszystkie koty go akceptują. Żwirek z drewna może przybierać dwie formy.
Pellet
Pellet to granulki w postaci małych wałeczków, które pod wpływem wilgoci rozpadają się na drobniutkie wiórki lub pył, który opada na dno kuwety. Na górze zostają więc suche wałeczki, a dno kuwety z czasem zaczyna pokrywać warstwa trocin/pyłu. Nie dochodzi do zbrylania, przez co kot może taki pył roznosić po mieszkaniu na łapach. Pellet, podobnie jak silikat, należy po wyznaczonym okresie użytkowania w całości wymienić na nowy.
Kruszon
Kruszon to drobne wiórki lub trociny, pod wpływem cieczy sklejające się i tworzące zwarte bryłki, które łatwo możemy usunąć z kociej kuwety.
Każdy żwirek drewniany można spłukiwać w toalecie. Trzeba tylko wsypywać go do muszli niewielkimi partiami, żeby nie zapchać rur.
Żwirek kukurydziany
Żwirek kukurydziany, także w pełni ekologiczny, uzyskuje się z włókien roślinnych na bazie kukurydzy. Do produkcji żwirku wykorzystywane są części ziarna, które nie mają już zastosowania w przemyśle spożywczym, co znacznie ogranicza się marnowanie surowca roślinnego i pozwala na wykorzystanie go niemal w całości. Podczas produkcji nie stosuje się żadnych dodatków chemicznych czy substancji ułatwiających zbrylanie – wystarczy zawarta w ziarnach skrobia. Żwirek kukurydziany dobrze chłonie wilgoć i zapachy, nie przyczepia się do łapek ani sierści. Poleca się go małym kociakom, które mają tendencję do zjadania żwirku.
